"προσφυγο-ποίηση" - ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους πρόσφυγες

 “Προσφυγο-ποίηση” είναι ο τίτλος τού εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα την προσφυγική κρίση, το οποίο υλοποιείται στο Γυμνάσιο-Λύκειο Βούπερταλ το σχολικό έτος 2017-18. Τα παιδιά που συμμετέχουν πηγαίνουν στην Α΄ Λυκείου. Το βασικό υλικό που χρησιμοποιούμε είναι γελοιογραφίες του Μιχάλη Κουντούρη που μιλούν για την προσφυγιά, καθώς και ποιήματα και αποσπάσματα πεζών λογοτεχνικών έργων με το ίδιο θέμα. Αξιοποιούμε επίσης και άλλες μορφές τέχνης, όπως τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο, το βίντεο.
Η υλοποίηση του εκπαιδευτικού αυτού προγράμματος στο Βούπερταλ, μια βιομηχανική πόλη με τουλάχιστον 6000 έλληνες μετανάστες, καθιστά τη δράση αυτή ιδιαίτερα ξεχωριστή: Παιδιά οικονομικών μεταναστών πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς, συζητούν για τους σημερινούς πρόσφυγες.
Γι' αυτόν τον λόγο, μιλήσαμε στις πρώτες συναντήσεις μας σχετικά με τη διαφορά του μετανάστη από τον πρόσφυγα. Είδαμε και συζητήσαμε δύο γελοιογραφίες του Μιχάλη Κουντούρη, και στη συνέχεια διαβάσαμε το ποίημα “Για τον όρο 'μετανάστες'” του Μπέρτολτ Μπρεχτ και αποσπάσματα από το ποίημα “Πατρίδα” της Warsan Shire.




Μπέρτολτ Μπρεχτ, Για τον όρο “μετανάστες” (απόσπασμα - μετάρφραση Μάριου Πλωρίτη)

Λαθεμένο μου φαινόταν πάντα το όνομα που μας δίναν:
«Μετανάστες»
Θα πει, κείνοι που αφήσαν την πατρίδα τους.
Εμείς, ωστόσο, δε φύγαμε γιατί το θέλαμε λεύτερα
να διαλέξουμε μιαν άλλη γη. Ούτε
και σε μιαν άλλη χώρα μπήκαμε
να μείνουμε για πάντα εκεί, αν γινόταν.
Εμείς φύγαμε στα κρυφά. Μας κυνηγήσαν, μας προγράψανε.
Κι η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δε θα ‘ναι, μα εξορία...


Warsan Shire, Πατρίδα

Κανένας δεν αφήνει την πατρίδα του,
εκτός αν πατρίδα είναι το στόμα ενός καρχαρία
τρέχεις προς τα σύνορα μόνο όταν βλέπεις
ολόκληρη την πόλη να τρέχει κι εκείνη
οι γείτονές σου τρέχουν πιο γρήγορα από σένα
με την ανάσα ματωμένη στο λαιμό τους
το αγόρι που ήταν συμμαθητής σου
που σε φιλούσε μεθυστικά πίσω από το παλιό εργοστάσιο τσίγκου
κρατά ένα όπλο μεγαλύτερο από το σώμα του.
Αφήνεις την πατρίδα
μόνο όταν η πατρίδα δε σε αφήνει να μείνεις.
Κανένας δεν αφήνει την πατρίδα εκτός αν η πατρίδα σε κυνηγά
φωτιά κάτω απ΄ τα πόδια σου
ζεστό αίμα στην κοιλιά σου
δεν είναι κάτι που φαντάστηκες ποτέ ότι θα έκανες
μέχρι που η λεπίδα χαράζει απειλές στο λαιμό σου...

Σχόλια